અટલ પેન્શન યોજના (APY : Atal Pension Yojana) , જે અગાઉ સ્વાવલંબન યોજના (SY : Swavalamban Yojana) તરીકે જાણીતી હતી, એ ભારતમાં સરકાર સમર્થિત પેન્શન યોજના છે, જે મુખ્યત્વે અસંગઠિત ક્ષેત્રને લક્ષ્યાંકિત કરે છે. નાણાપ્રધાન અરુણ જેટલી દ્વારા વર્ષ 2015ના બજેટ ભાષણમાં તેનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો. તે 9 મે 2015ના રોજ કોલકાતામાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું.
અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ, લાભાર્થીઓની 60 વર્ષની ઉંમર પછી, 1000 થી 5000 રૂપિયા સુધીની રકમ પેન્શન તરીકે આપવામાં આવશે. અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ, પેન્શનની રકમ લાભાર્થીઓની ઉંમર અને રોકાણના આધારે નક્કી કરવામાં આવશે. અટલ પેન્શન યોજના 2023 માં, તમે ઓછી રકમ જમા કરીને દર મહિને વધુ પેન્શન મેળવવાના હકદાર બની શકો છો, પરંતુ અકાળે મૃત્યુના કિસ્સામાં તમે તમારા પરિવાર માટે તેનો લાભ પણ મેળવી શકો છો. અટલ પેન્શન યોજના ની માહિતી જેમ કે રકમનો ચાર્ટ, અરજી ની પ્રક્રિયા, પાત્રતા, જરૂરી દસ્તાવેજો વગેરે મેળવવા માટે આ લેખને અંત સુધી ધ્યાનથી વાંચો.
અટલ પેન્શન યોજના વિશે માહિતી (Atal Pension Yojana In Gujarati)
આ યોજના હેઠળ અરજી કરનાર અરજદારે દર મહિને પ્રીમિયમ જમા કરાવવાનું રહેશે. તે પછી, વૃદ્ધાવસ્થામાં માસિક પેન્શનના સ્વરૂપમાં નાણાકીય સહાય આપવામાં આવશે. અટલ પેન્શન યોજનામાં અરજી કરવા માટે, લાભાર્થીઓની ઉંમર 18 થી 40 વર્ષની હોવી જોઈએ, તો જ તેઓ આ યોજનાનો લાભ લઈ શકશે. જો કોઈ લાભાર્થી 18 વર્ષની ઉંમરે આ યોજનામાં જોડાવા માંગે છે, તો તેણે દર મહિને 210 રૂપિયાનું પ્રીમિયમ ચૂકવવું પડશે અને જેઓ 40 વર્ષના છે તેમણે 297 રૂપિયાથી 1,454 રૂપિયાનું પ્રીમિયમ ચૂકવવું પડશે.
અત્યાર સુધીમાં 65 લાખથી વધુ નાગરિકોએ અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ સબ્સ્ક્રાઇબ કર્યું છે. જેના કારણે ગ્રાહકોની સંખ્યા વધીને 3.68 કરોડ થઈ ગઈ છે. નાણા મંત્રાલય દ્વારા આ માહિતી આપવામાં આવી છે. જેના કારણે મેનેજમેન્ટ હેઠળની સંપત્તિ વધીને 20000 કરોડ રૂપિયા થઈ ગઈ છે. કુલ ગ્રાહકોમાંથી 56% પુરૂષો અને 44% મહિલાઓ છે. આ યોજનાની સદસ્યતા 18 થી 40 વર્ષની વય જૂથમાં ભારતના દરેક નાગરિક લઈ શકે છે. 60 વર્ષની ઉંમરે પહોંચવા પર આ યોજના દ્વારા ₹ 1000 થી ₹ 5000 નું લઘુત્તમ ગેરેન્ટેડ પેન્શન આપવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, સબસ્ક્રાઇબરના મૃત્યુની સ્થિતિમાં, જીવનસાથીને જીવનભર પેન્શનની ગેરંટી પણ આપવામાં આવે છે.
પતિ અને પત્ની બંનેના મૃત્યુ પછી, નોમિનીને પેન્શન ફંડ ચૂકવવામાં આવે છે. આ યોજના અસંગઠિત ક્ષેત્રના નાગરિકોને લાભ આપવા માટે 9 મે 2015ના રોજ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ શરૂ કરી હતી. PFRDA ના અધ્યક્ષ દ્વારા આ માહિતી આપવામાં આવી છે કે આ નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન એક કરોડ નોમિનેશન હાંસલ કરવાનો લક્ષ્યાંક રાખવામાં આવ્યો છે.
આ પણ વાંચો :
અટલ પેન્શન યોજના હાઈલાઇટ (Atal Pension Yojana Highlight)
| યોજનાનું નામ | અટલ પેન્શન યોજના |
| ક્યારે શરૂ કરવામાં આવી | વર્ષ 2015 |
| સરકાર | કેન્દ્ર સરકાર |
| લાભાર્થી | અસંગઠિત ક્ષેત્રના લોકો |
| હેતુ | પેન્શન આપવાનો હેતુ |
અટલ પેન્શન યોજના માટે જરૂરી ડોકયુમેંટ અને પાત્રતા – Required Documents For Atal Pension Yojana In Gujarati
- અરજદાર ભારતીય નાગરિક હોવો આવશ્યક છે.
- ઉમેદવારની ઉંમર 18 થી 40 વર્ષની હોવી જોઈએ.
- અરજદારનું બેંક ખાતું હોવું જોઈએ અને બેંક ખાતું આધાર કાર્ડ સાથે લિંક હોવું જોઈએ.
- અરજદારનું આધાર કાર્ડ
- મોબાઇલ નંબર
- ઓળખપત્ર
- કાયમી સરનામાનો પુરાવો
- પાસપોર્ટ સાઇઝનો ફોટો
અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ મળતા લાભો – Atal Pension Yojana Benefits In Gujarati
- આ યોજનાનો લાભ ફક્ત ભારતના લોકો જ લઈ શકે છે.
- અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ, 60 વર્ષની ઉંમર પૂર્ણ કર્યા પછી જ કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા 1000 રૂપિયાથી 5000 રૂપિયા સુધીનું માસિક પેન્શન આપવામાં આવશે. (60 વર્ષ પછી પેન્શન યોજના)
- અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ, લાભાર્થીઓ દ્વારા કરવામાં આવેલ વય અને રોકાણના આધારે પેન્શનની રકમ આપવામાં આવશે.
- પીએફ ખાતાની જેમ સરકાર આ પેન્શન યોજનામાં પણ પોતાના તરફથી યોગદાન આપશે.
- જો તમને દર મહિને 1000 રૂપિયા પેન્શન જોઈએ છે અને તમારી ઉંમર 18 વર્ષ છે, તો તમારે 42 વર્ષ સુધી દર મહિને 210 રૂપિયાનું પ્રીમિયમ જમા કરાવવું પડશે.
- તે જ સમયે, 40 વર્ષની ઉંમરના લોકોએ 297 રૂપિયાથી 1,454 રૂપિયાનું પ્રીમિયમ ચૂકવવું પડશે. તે પછી જ તે APY 2023 નો લાભ લઈ શકશે.
- અસંગઠિત ક્ષેત્રના કર્મચારીઓને પેન્શન આપવા માટે અટલ પેન્શન યોજના શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ યોજના દ્વારા, 60 વર્ષની ઉંમર પૂર્ણ કરવા પર અરજદારના રોકાણ અનુસાર દર મહિને રૂ.1000 થી રૂ.5000 નું પેન્શન આપવામાં આવે છે. આ યોજના હેઠળ ગ્રાહકોને કર લાભો પણ આપવામાં આવશે. આ જાણકારી પેન્શન ફંડ રેગ્યુલેટરી એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટીએ ટ્વીટ કરીને આપી છે. આ ટ્વીટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે 18 થી 40 વર્ષની વયની અંદર આવનારા તમામ આવકવેરાદાતાઓ આ યોજનાનો લાભ લઈ શકે છે અને આ સાથે તે તમામ આવકવેરાદાતાઓ આવકવેરાની કલમ 80CCD (1b) હેઠળ ધારા આ યોજનાનો લાભ લઈ શકે છે. કોન્ટ્રીબ્યુશન પણ મેળવી શકાય છે.
- આ યોજનાનો લાભ મેળવવા માટે, ગ્રાહક માટે સેવિંગ્સ બેંક એકાઉન્ટ અથવા પોસ્ટ ઓફિસ સેવિંગ્સ એકાઉન્ટ હોવું ફરજિયાત છે. અટલ પેન્શન યોજનાનો પણ આધાર એક્ટની કલમ 7માં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. આ યોજના હેઠળ અરજી કરવા માંગતા તમામ નાગરિકોએ તેમના આધાર નંબરનો પુરાવો સબમિટ કરવો પડશે અથવા આધાર પ્રમાણીકરણ હેઠળ નોંધણી કરાવવી પડશે.
અટલ પેન્શન યોજના માંથી 60 વર્ષ પહેલાં બહાર નીકળી જાય તો?
જેમ તમે બધા જાણો છો કે અટલ પેન્શન યોજના એ એક પ્રકારનું પેન્શન છે જે નિવૃત્તિ પછી આપવામાં આવે છે. ખાતાધારક 60 વર્ષની ઉંમર પછી આ યોજનાનો લાભ લઈ શકે છે. આ માટે ખાતાધારકે 60 વર્ષની ઉંમર સુધી યોગદાનની રકમ આપવી પડશે. અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ, ખાતાધારક 60 વર્ષ પહેલાં યોજનામાંથી બહાર નીકળી શકતા નથી. પરંતુ અમુક સંજોગોમાં જેમ કે બીમારી અથવા મૃત્યુના કિસ્સામાં, અટલ પેન્શન યોજનામાંથી બહાર નીકળી શકાય છે.
અટલ પેન્શન યોજના ઉપાડ (60 વર્ષ પછી પેન્શન યોજના)
- 60 વર્ષની ઉંમર પૂર્ણ થવા પર: 60 વર્ષની ઉંમર પછી, અરજદાર અટલ પેન્શન યોજનામાંથી ઉપાડી શકે છે. આ સ્થિતિમાં, પેન્શન ઉપાડ્યા પછી અરજદારને પેન્શન આપવામાં આવશે.
- અરજદારના મૃત્યુના કિસ્સામાં: જો અરજદાર મૃત્યુ પામે છે, તો પેન્શનની રકમ અરજદારના જીવનસાથીને આપવામાં આવશે. અને જો તે બંને મૃત્યુ પામે છે તો પેન્શન તેમના નોમિનીને પરત કરવામાં આવશે.
- 60 વર્ષની વય પહેલાં ઉપાડ: અટલ પેન્શન યોજનામાંથી 60 વર્ષ પહેલાં ઉપાડની મંજૂરી નથી. પરંતુ કેટલાક અપવાદરૂપ સંજોગોમાં તેને વિભાગ દ્વારા મંજૂરી આપવામાં આવી છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો લાભાર્થી મૃત્યુ પામે છે અથવા ટર્મિનલ સ્ટોપેજની ઘટનામાં.
નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ ટ્રસ્ટ
પેન્શન ફંડ રેગ્યુલેટરી એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી દ્વારા રાષ્ટ્રીય પેન્શન સિસ્ટમ અને અટલ પેન્શન યોજનાના અરજદારોની ફરિયાદોના નિરાકરણ માટે વર્ષની શરૂઆતમાં એક લોકપાલની નિમણૂક કરવામાં આવી છે. કોઈપણ ગ્રાહક જેની ફરિયાદ નોંધણીની તારીખથી 30 દિવસની અંદર ઉકેલાતી નથી અથવા આપેલા ઠરાવથી સંતુષ્ટ નથી તે NPS ટ્રસ્ટમાં ફરિયાદ નોંધાવી શકે છે. NPS ટ્રસ્ટ ફરિયાદ મળ્યાની તારીખથી 30 દિવસની અંદર ગ્રાહકને જવાબ આપશે અને તેની ફરિયાદનું વહેલી તકે નિરાકરણ કરવામાં આવશે.
અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ મળતા ટેક્સ લાભો
રાષ્ટ્રીય પેન્શન યોજના ની જેમ, જો તમે અટલ પેન્શન યોજનામાં રોકાણ કરો છો, તો તમને ટેક્સ લાભો આપવામાં આવશે. આ ટેકસ લાભો આવકવેરા કાયદાની કલમ 80 CCD (1B) હેઠળ પ્રદાન કરવામાં આવશે. કલમ 80 CCD (1B) હેઠળ રોકાણકારને ₹50000 ની આવકવેરા કપાત પ્રદાન કરવામાં આવશે.
આ પણ વાંચો :
- આધાર કાર્ડ માં મોબાઈલ નંબર લીંક કેવી રીતે કરવો
- પંડિત દીન દયાળ ઉપાધ્યાય આવાસ યોજના
- પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના
અટલ પેન્શન યોજના ની અરજી
અટલ પેન્શન યોજના 2023 માં જોડાવા માટે, લાભાર્થીઓ માટે બેંક ખાતું હોવું ફરજિયાત છે અને બેંક ખાતું આધાર કાર્ડ સાથે લિંક હોવું જોઈએ. જેઓ આવકવેરાદાતા છે અને સરકારી નોકરીઓ ધરાવે છે, તેઓ આ યોજનાનો લાભ લઈ શકતા નથી. જે કોઈ રસ ધરાવતા લાભાર્થી છે તે ભારતની કોઈપણ રાષ્ટ્રીય બેંકમાં જઈને અટલ પેન્શન યોજનાનું ખાતું ખોલાવી શકે છે.
યોજના માં કરવામાં આવતું રોકાણ
આ યોજના હેઠળ, જો કોઈ વ્યક્તિ રોજના 7 રૂપિયા બચાવે છે અને મહિના માટે 210 રૂપિયાનું રોકાણ કરે છે, તો તેને વાર્ષિક 60 હજાર રૂપિયા સુધીનું પેન્શન મળી શકે છે, આ રોકાણ વ્યક્તિએ 18 વર્ષની ઉંમરથી કરવાનું રહેશે. ખાસ વિશેષતા આ સ્કીમનો એ છે કે આવકવેરા કાયદાની કલમ 80 હેઠળ રોકાણ પર કર મુક્તિનો લાભ પણ છે.આ યોજના પેન્શન ફંડ રેગ્યુલેટરી એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી દ્વારા નેશનલ પેન્શન સ્કીમ દ્વારા ચલાવવામાં આવી રહી છે. જો તમે પણ આ યોજનાનો લાભ લેવા ઈચ્છો છો, તો તમે આ યોજના હેઠળ અરજી કરી શકો છો.
પ્રધાનમંત્રી અટલ પેન્શન યોજના (APY) 2023
APY 2023 માં રોકાણ કર્યા પછી, લાભાર્થીઓને 60 વર્ષની ઉંમર પછી દર મહિને પેન્શન મળશે.(60 વર્ષ પછી પેન્શન યોજના) આ પેન્શનથી લાભાર્થી પોતાનું જીવન સારી રીતે જીવી શકે છે. આ યોજના હેઠળ, જો લાભાર્થી મૃત્યુ પામે છે, તો લાભાર્થીને આપવામાં આવતી પેન્શનની રકમ ઉમેદવારની સાવકી પત્ની (પત્ની)ને આપવામાં આવશે અને જો બંને (પતિ, પત્ની) મૃત્યુ પામે છે, તો આ પેન્શનની રકમ ઉલ્લેખિત નોમિનીને આપવામાં આવશે. પેન્શન ફંડ રેગ્યુલેટરી એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી (PFRDA) નોડલ એજન્સી તરીકે કામ કરે છે.
અરજદાર માટે જરૂરી માહિતી
- અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ, ખાતાની બેલેન્સ, યોગદાન ક્રેડિટ વગેરે સંબંધિત માહિતી અરજદારને SMS દ્વારા પ્રદાન કરવામાં આવે છે.
- લાભાર્થી SMS દ્વારા નોમિનીનું નામ, સરનામું, ફોન નંબર વગેરે જેવી બિન-નાણાકીય વિગતો પણ બદલી શકે છે.
- તમામ ગ્રાહકો તેમના મોબાઇલ ફોન દ્વારા SMS દ્વારા સબસ્ક્રિપ્શન, એકાઉન્ટનું ઓટો ડેબિટ અને એકાઉન્ટ બેલેન્સ સંબંધિત માહિતી મેળવી શકે છે.
અટલ પેન્શન યોજના નોંધણી અને ચુકવણી
- ખાતામાં ઓટો ડેબિટ સુવિધા આપ્યા પછી તમામ પાત્ર નાગરિકો અટલ પેન્શન યોજનામાં જોડાઈ શકે છે.
- મોડી ચૂકવણીની પેનલ્ટી ટાળવા માટે ખાતાધારકે નિર્ધારિત તારીખે તેના બચત ખાતામાં જરૂરી બેલેન્સ જાળવી રાખવું ફરજિયાત છે.
- માસિક યોગદાનની ચુકવણી ફક્ત ચૂકવવામાં આવેલા પ્રથમ યોગદાનના આધારે કરવાની રહેશે.
- જો લાભાર્થી સમયસર ચુકવણી નહીં કરે, તો આ સ્થિતિમાં ખાતું બંધ કરવામાં આવશે અને જો ભારત સરકાર દ્વારા કોઈ યોગદાન આપવામાં આવશે તો તે પણ જપ્ત કરવામાં આવશે.
- આ યોજનાનો લાભ મેળવવા માટે, જો ખાતાધારક દ્વારા કોઈ ખોટી માહિતી આપવામાં આવી હોય, તો દંડના વ્યાજ સાથે સરકારી ફાળો જપ્ત કરવામાં આવશે.
- આ યોજનાનો લાભ મેળવવા માટે આધાર કાર્ડ ફરજિયાત છે.
- લાભાર્થી 1000 થી 5000 ની વચ્ચે પેન્શન મેળવવાનો વિકલ્પ પસંદ કરી શકે છે. જે માટે લાભાર્થીએ સમયસર પોતાનો ફાળો જમા કરાવવાનો રહેશે.
- લાભાર્થી દ્વારા પેન્શનની રકમ પણ વધારી કે ઘટાડી શકાય છે.
- પેન્શનની રકમ એપ્રિલ મહિનામાં જ ઘટાડી અથવા વધારી શકાય છે.
- અટલ પેન્શન યોજનામાં જોડાયા પછી, દરેક સબ્સ્ક્રાઇબરને એક સ્વીકૃતિ સ્લિપ આપવામાં આવશે, જેમાં નિશ્ચિતપણે ખાતરીપૂર્વકની પેન્શનની રકમ, યોગદાનની ચૂકવણીની નિયત તારીખ વગેરે નોંધવામાં આવશે.
આ પણ વાંચો :
અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ ફાળો ન આપવાની સ્થિતિ
જો અરજદાર અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ યોગદાન નહીં આપે, તો તેનું ખાતું 6 મહિના પછી સ્થગિત કરવામાં આવશે. જો આ પછી પણ રોકાણકારે કોઈ રોકાણ કર્યું નથી, તો 12 મહિના પછી તેનું ખાતું નિષ્ક્રિય થઈ જશે અને 24 મહિના પછી તેનું ખાતું બંધ થઈ જશે. જો અરજદાર સમયસર ચુકવણી કરવામાં નિષ્ફળ જાય તો તેણે દંડ ભરવો પડશે. આ દંડ દર મહિને ₹1 થી ₹10 સુધીની છે.
અટલ પેન્શન યોજના 2023 માટે કેવી રીતે અરજી કરવી?
- પ્રધાનમંત્રી અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ અરજી કરવા ઈચ્છતી વ્યક્તિએ સૌપ્રથમ કોઈપણ રાષ્ટ્રીય બેંકમાં પોતાનું બચત ખાતું ખોલાવવું જોઈએ.
- તે પછી પ્રધાનમંત્રી અટલ પેન્શન યોજના માટે અરજી ફોર્મમાં પૂછવામાં આવેલી તમામ માહિતી જેમ કે આધાર કાર્ડ, મોબાઈલ નંબર વગેરે ભરો.
- એપ્લિકેશન ફોર્મ ભર્યા પછી, તેને બેંક મેનેજરને સબમિટ કરો. આ પછી, તમારા બધા પત્રોની ચકાસણી કર્યા પછી અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ તમારું બેંક ખાતું ખોલવામાં આવશે.
અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ મોબાઇલ એપ અથવા નેટ બેન્કિંગ વિના ખાતું ખોલવાની પ્રક્રિયા
જે લોકો પાસે બેંક ખાતું છે પરંતુ તેઓ નેટ બેંકિંગ કે મોબાઈલ એપનો ઉપયોગ કરતા નથી. ટૂંક સમયમાં જ તેમના માટે અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ ખાતું ખોલાવવાનું સરળ બનશે. પેન્શન ફંડ રેગ્યુલેટરી એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી દ્વારા ટૂંક સમયમાં ઓનબોર્ડિંગ પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવામાં આવશે, જે વર્તમાન બચત ખાતા ધારકોને ઓન-બોર્ડિંગ માટે વૈકલ્પિક ચેનલો શરૂ કરવાની મંજૂરી આપશે. આ ચેનલ દ્વારા હવે ખાતાધારક મોબાઈલ એપ અને નેટ બેંકિંગ વગર અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ પોતાનું ખાતું ખોલાવી શકશે.
- અગાઉ, અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ ખાતું ફક્ત મોબાઈલ એપ અને નેટ બેંકિંગ દ્વારા ખોલી શકાતું હતું. પરંતુ હવે આ નવા પગલાને કારણે ખાતાધારકો મોબાઈલ એપ અને નેટ બેંકિંગ વગર પોતાનું ખાતું ખોલાવી શકશે.
- જો તમે અટલ પેન્શન યોજના હેઠળ ખાતું ખોલવા માંગતા હોવ તો તમારે જ્યાં તમારું બચત ખાતું છે તે બેંકનો સંપર્ક કરવો પડશે. ત્યાંથી તમારે રજીસ્ટ્રેશન ફોર્મ મેળવવાનું રહેશે. આ પછી, તમારે રજિસ્ટ્રેશન ફોર્મમાં પૂછવામાં આવેલી તમામ માહિતી ભરીને અને નોંધણી ફોર્મ સાથે તમામ મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજો જોડીને આ રજિસ્ટ્રેશન ફોર્મ તે જ બેંકમાં સબમિટ કરવું પડશે. તમારે ફોર્મની સાથે એક માન્ય ફોન નંબર પણ આપવો પડશે જેના પર તમને તમામ s.m.s. પ્રાપ્ત થશે.
તો આ લેખ માં તમને અટલ પેન્શન યોજના વિશે માહિતી મળી ગઈ હશે જ પરંતુ જો કોઈ સવાલ હોઈ તમને આ યોજના વિષે તો તમે કોમેન્ટ માં જણાવી શકો છો અમે વહેલી તકે તમને જવાબ આપીશું.
Quick links
મહત્વપૂર્ણ લિંક
thanks
તમારે આભાર શ્યામભાઈ